Reżyser filmowy to człowiek, który czuwa nad całym procesem powstawania dzieła filmowego od konsultowania scenariusza, przez wybór obsady, współpracowników, scenografii, lokacji, sprzętu, ustawień kamery i światła, aż po decyzje montażowe i postprodukcyjne.

Tam, gdzie kina nie traktuje się jak przemysł, lecz jako sztukę, nie istnieje taka decyzja artystyczna, która nie zostałaby skonsultowana z reżyserem. W Europie uważa się go za autora filmu, który ręczy za gotowe dzieło swoim imieniem i nazwiskiem. Co należy zrobić, by stać się tak ważną osobą? I czy w ogóle się to opłaca? Przeczytaj!

Jak zostać reżyserem filmowym?

Aby zostać reżyserem, warto podjąć studia w szkole filmowej, ale nie jest to warunek konieczny. Osoby, które oswoiły się z pracą na planie już na etapie studiów, z pewnością mają łatwiejszy start. Jest jednak mnóstwo reżyserów bez szkoły, którzy osiągnęli sukces w wymarzonym zawodzie, dysponując „jedynie” siłą przebicia, miłością do kina, świetnymi pomysłami i wiedzą zdobytą poprzez oglądanie i analizowanie tysięcy filmów na własną rękę. Najlepszym przykładem takiego samouka jest Quentin Tarantino.

Gdzie zdobyć wykształcenie?

W Polsce działają dwie uczelnie publiczne, które zajmują się kształceniem przyszłych filmowców. Jest to PWSFTviT im. Leona Schillera w Łodzi i Szkoła Filmowa im. Krzysztofa Kieślowskiego w Katowicach. Istnieje też szereg uczelni prywatnych. Należy jednak pamiętać, że studia w państwowej szkole to nie tylko większy prestiż, ale także możliwość realizowania studenckich etiud za pieniądze ze szkolnego budżetu. Istotą studiowania reżyserii nie jest bowiem sam dyplom, lecz możliwość zbierania szlifów pod okiem profesjonalistów. Na etapie szkoły student reżyserii realizuje szereg krótkometrażówek, dzięki czemu może sprawdzić się w tym skomplikowanym zawodzie.

Predyspozycje i obowiązki reżysera

W przypadku reżyserii predyspozycje do zawodu są kluczowe. Osoba na tym stanowisku musi wykazywać się nie tylko talentem i szeroką wiedzą z zakresu kultury i sztuki. Reżyser musi mieć także umiejętności zarządzania zespołem oraz wykazywać się wytrzymałością fizyczną i psychiczną. Jego praca trwa bowiem kilkanaście godzin na dobę w różnych warunkach atmosferycznych i zawsze jest związana z presją czasu. W branży filmowej każda minuta na planie kosztuje tysiące złotych, dlatego reżyser musi nauczyć się samodyscypliny i dyscyplinowania innych. Ważne są także wrażliwość i takt. Dobry reżyser wie, że nie da się wykrzesać kreatywności z członków ekipy i obsady w atmosferze terroru.

Reżyser filmowy – gdzie szukać pracy?

Nie istnieją żadne urzędy, w których praca reżysera filmowego czeka na kandydatów. Nie miej też złudzeń, że tego typu oferty znajdziesz na stronach z ogłoszeniami. W branży filmowej przede wszystkim liczy się inicjatywa, samozaparcie i znajomości. Te ostatnie jesteś w stanie zdobyć właśnie w szkole filmowej. Reszta pozostaje tylko w twoich rękach. Jeśli na etapie studiów udało ci się zrealizować kilka udanych etiud, istnieją duże szanse, że producenci bądź scenarzyści zgłoszą się do ciebie ze swoimi pomysłami. Jeśli nie, wciąż możesz zgłaszać swoje projekty do PISF-u lub uderzać z pomysłami do firm zajmujących się produkcją filmową. A kiedy będziesz mieć za sobą udany debiut, powinno pójść już z górki.

Ile zarabia reżyser filmowy?

Trudno określić, ile zarabia reżyser filmowy, gdyż są to stawki zależne od bardzo wielu czynników. Najważniejsze jest oczywiście doświadczenie i dorobek artystyczny. Ogromne znaczenie ma także budżet filmu i wielkość studia, w którym jest on realizowany.

Reżyserzy z Hollywood zarabiają nieporównywalnie więcej niż ich polscy koledzy po fachu. Dla przykładu – Christopher Nolan zarobił ponad 20 milionów dolarów na etapie realizacji „Dunkierki”, a do tego zgarnął jeszcze znaczny procent przychodów z filmu. Przeciętny reżyser w Polsce zarabia natomiast ok. 100 000 złotych za film.

Zarobki te są znacznie wyższe, kiedy twórca decyduje się zostać także jednym z producentów swojego dzieła. To bardzo częsta praktyka wśród hollywoodzkich filmowców, którą w Polsce stosuje m.in. Patryk Vega.

Podsumowanie

Wiesz już, czym zajmuje się reżyser filmowy. Osoba na tym stanowisku czuwa nad całokształtem dzieła: od scenariusza po montaż i postprodukcję. Z jego zdaniem muszą liczyć się scenografowie, operator, montażysta i przede wszystkim aktorzy. W ekipie filmowej ma jednak swój ściśle podległy mu pion. W jego skład wchodzą drugi reżyser planowy, asystent reżysera i sekretarz planu. Każda z tych osób ma jasno określone zadania, z których musi wywiązywać się na planie, by ułatwić pracę reżyserowi.

Archiwum: czerwiec 2022