Dramat sądowy to szczególny rodzaj kina. Zamiast walk obserwujemy tu potyczki słowne, zamiast romansów – wyjątkowe relacje prawników z ich klientami, a zamiast arcyłotrów – prokuratorów zdeterminowanych, by wygrać sprawę (czasem nawet za wszelką cenę). Choć są to filmy pozbawione fajerwerków, wybuchów, pościgów czy spektakularnych efektów specjalnych, często bywają bardziej emocjonujące niż kino akcji. Czym cechują się dramaty sądowe i które z nich warto obejrzeć?
Dramat sądowy – walka o sprawiedliwość na dużym ekranie
Sądowy film lub dramat sądowy to nazwy określające odmianę gatunkową produkcji, których akcja toczy się głównie na sali sądowej, a fabuła skupia się na przebiegu procesu. Głównymi bohaterami są zazwyczaj oskarżeni oraz ich obrońcy, przez co tego typu obrazy niektórzy nazywają też filmami prawniczymi. Dramaturgia wynika tu przede wszystkim ze sprawnie napisanych dialogów. Niezwykle istotne jest też przedstawienie logicznej dedukcji głównych bohaterów. Nacisk kładzie się również na pogłębienie psychologiczne postaci oraz na grę aktorską.
Co składa się na dobry dramat sądowy?
Zaskakujący przebieg rozprawy, przekonujące i mocne przemowy prawników oraz nieoczywiste rozwiązanie. Widz powinien poczuć się jak członek ławy przysięgłych, który we własnym sercu wyrokuje o winie lub niewinności oskarżonego.
Dramat sądowy – filmy, które warto znać [TOP 10]
Za mistrza gatunku uznaje się Sidneya Lumeta, który zrealizował dwa wielkie klasyki – „Dwunastu gniewnych ludzi” oraz „Werdykt”. Lista najlepszych dramatów sądowych nie kończy się jednak na jego dziełach. Którzy twórcy poza Lumetem najwierniej oddali atmosferę sali sądowej na ekranie? Komu udało się stworzyć niezapomniane kreacje filmowych adwokatów, prokuratorów i oskarżonych? Przedstawiamy ranking 10 najlepszych filmów prawniczych i dramatów sądowych.
1. „Dwunastu gniewnych ludzi” (1957)
Film, którego akcja toczy się w jednym pokoju. Dwunastu ławników dyskutuje w nim o winie oskarżonego, co do której nie jest przekonany tylko jeden z nich. W toku rozmów wychodzą na jaw schematy myślenia, uprzedzenia rasowe i klasowe. „Dwunastu gniewnych ludzi” to absolutny klasyk wśród dramatów sądowych. W głównych rolach wystąpili Henry Fonda, John Fiedler i Robert Webber.
2. „Czas zabijania” (1996)
Młody prawnik decyduje się wziąć sprawę czarnoskórego mężczyzny, który dokonał samosądu na gwałcicielach jego dziesięcioletniej córeczki. Trudności potęguje fakt, że proces odbywa się na Południu USA, gdzie rasizm wciąż jest normą. W gwiazdorskiej obsadzie filmu znaleźli się Matthew McConaughey, Samuel L. Jackson, Kevin Spacey, Kiefer i Donald Sutherlandowie oraz Sandra Bullock.
3. „Proces siódemki z Chicago” (2020)
Nominowane do Oscara dzieło Aarona Sorkina przedstawiający przebieg jednego z najgłośniejszych procesów w historii USA. Na ławie oskarżonych zasiedli wówczas organizatorzy pokojowego protestu przeciw wojnie w Wietnamie. W głównych rolach wystąpili Eddie Redmayne, Jeremy Strong, Sacha Baron Cohen, Yahya Abdul-Mateen II oraz Joseph Gordon-Levitt.
4. „Zabić drozda” (1962)
Kolejny klasyk na naszej liście. „Zabić drozda” to ekranizacja słynnej powieści Harper Lee. Film skupia się na procesie przeciwko czarnoskóremu mężczyźnie (Brock Peters), którego oskarża się o zgwałcenie białej dziewczyny. W jego obronie staje idealistyczny prawnik (Gregory Peck).
5. „Ludzie honoru” (1992)
Dramat sądowy, którego akcja toczy się w środowisku wojskowym. Dwóch żołnierzy zostaje oskarżonych o zamordowanie kolegi. Prowadzący sprawę prawnicy trafiają na trop bestialskiej „fali”, która doprowadziła do śmierci mężczyzny. W filmie zagrały takie gwiazdy, jak Tom Cruise, Demi Moore, Jack Nicholson, Kevin Bacon i Kiefer Sutherland.
6. „Filadelfia” (1993)
Wzięty adwokat, Andrew Beckett, traci pracę, kiedy wychodzi na jaw, że jest nosicielem wirusa HIV. Postanawia pozwać swoich byłych pracodawców. Tom Hanks za główną rolę w „Filadelfii” został nagrodzony Oscarem. W filmie wystąpili też Denzel Washington jako jego prawnik oraz Antonio Banderas jako jego partner.
7. „Uznany za niewinnego” (1990)
Harrison Ford w roli uznanego prokuratora oskarżonego o zamordowanie swojej asystentki i kochanki. Mężczyzna z dnia na dzień traci wszystko. W toku postępowania walczy o swoją utraconą reputację i dawne szczęśliwe życie.
8. „Wyrok w Norymberdze” (1961)
Historia, która wydarzyła się naprawdę. Stanley Kramer w swoim trzygodzinnym filmie przedstawił przebieg procesów norymberskich z lat 1945–1949, w trakcie których sądzono hitlerowców odpowiadających za zbrodnie przeciwko ludzkości. W rolach głównych wystąpili Spencer Tracy, Maximilian Schell, Richard Widmark, Burt Lancaster i Marlene Dietrich.
9. „Sprawa Kramerów” (1979)
Po rozstaniu Teda i Joanny siedmioletni Billy pozostaje pod opieką ojca. Matka chłopca postanawia jednak zawalczyć o swoje prawa. Rozpoczyna się rozdzierające serce starcie, w którego centrum znajduje się dziecko. „Sprawa Kramerów” to poruszający dramat sądowy nagrodzony pięcioma Oscarami, w tym w kategorii „Najlepszy film” oraz dla aktorów – Dustina Hoffmana i Meryl Streep.
10. „Werdykt” (1982)
Jedno arcydzieło Lumeta otwierało nasze zestawienie, drugie je zamyka. „Werdykt” to opowieść o prawniku, który zdecydowanie zbyt często zagląda do kieliszka. Ratunkiem dla jego reputacji okazuje się sprawa o błąd lekarski. W roli głównej Paul Newman.
Dramat sądowy potrafi trzymać widza w napięciu. Jeśli chcesz poznać więcej filmów prawniczych i dramatów sądowych, polecamy również produkcje, takie jak: „Kto sieje wiatr”, „Świadek oskarżenia”, „Lęk pierwotny”, „Mój kuzyn Vinnie”, „JFK”, „W imię ojca” i „Klient”.
Subskrybuj
