Z jednej strony mogłoby się wydawać, że nie ma nic prostszego – przecież materiał fabularny jest już gotowy, nie pozostaje zatem nic innego jak oprzeć na nim scenariusz i nagrać kinowy przebój. Nic bardziej mylnego – oprócz tego, że już sama interpretacja reżysera może spotkać się z krytyką fanów papierowego pierwowzoru, to przecież wciąż trzeba nakręcić dobry film. Na szczęście historia zna kilku reżyserów, którym udało się to wyśmienicie. Zapraszam zatem na przegląd 10 najlepszych ekranizacji książek.

10. Ojciec Chrzestny (1972) reż. Francis Ford Coppola

 Oparty na bestsellerowej powieści Mario Puzo, znakomity film nagrodzony trzema Oskarami, opowiada historię mafijnego rodu Corleone. „Ojciec Chrzestny” to szczery, brutalny i poruszający portret sycylijskiej rodziny, która desperacko stara się zachować swoje wpływy w pełnej korupcji, oszustw i zdrady powojennej Ameryce.

9. Władca Pierścieni – Drużyna Pierścienia (2001) reż. Peter Jackson

 Tak naprawdę powinno się w tym miejscu wyróżnić całą trylogię, więc może potraktujmy to miejsce jako hołd bardziej dla całości, niż konkretnie dla Drużyny Pierścienia. Reżyserowi w kapitalny sposób udało się oddać epicki klimat rozbudowanego świata stworzonego przez Johna Tolkiena. Całość można wręcz potraktować jako kilka gatunków osadzonych w świecie fantasy. Z jednej strony – podróż Frodo, Sama, Pippina i Merrego przypomina kino drogi, z drugiej otrzymujemy najwyższej klasy film akcji w wykonaniu Aragorna, Legolasa i Gimliego, a na to wszystko doniosłą opowieść o Gandalfie.

 Jednym słowem – otrzymujemy tutaj adaptację najwyższego sortu, chociaż pewnie znajdą się tacy, którzy będą narzekali na zbyt powierzchowne tudzież ominięcie niektórych wątków. Ci, którzy znają prozę Tolkiena zapewne wiedzą jednak, że coś tak rozbudowanego trudno byłoby przenieść na ekran w skali 1:1. Niemniej jednak – ani przed dziełem Petera Jacksona, ani po nim, nikomu nie udało się stworzyć filmu osadzonego w świecie fantasy, który byłby tak doskonałą produkcją. Pozycja obowiązkowa.

8. Lśnienie (1980) reż. Stanley Kubrick

 Film w reżyserii Stanleya Kubricka, którego scenariusz powstał na podstawie książki Stephena Kinga o tym samym tytule. To horror opowiadający historię Jacka, który wraz z rodziną przenosi się do górskiego hotelu, gdzie otrzymał pracę dozorcy. Wkrótce u syna głównego bohatera ujawniają się nadprzyrodzone zdolności. Chłopiec widzi duchy i inne przerażające zjawiska. Mają one wpływ także na Jacka, który zaczyna popadać w obłęd.

7. Morderstwo w Orient Expressie (1974) reż. Sidney Lumet

 Tytułowa powieść kryminalna Agathy Christie jest ósmą z serii przygód detektywa Herculesa Poirot. Jak sama nazwa wskazuje – historia rozgrywa się w pociągu i kręci się wokół zagadkowego morderstwa, które miało miejsce na jego pokładzie. Adaptacja w reżyserii Sidneya Lumeta do dziś jest uważana za najlepszą kinową wersję jakiejkolwiek książki Agathy Christie. Już sam fakt bycia nominowanym w aż 6 Oskarowych kategoriach – ostatecznie wygrana została jedna statuetka dla najlepszej aktorki drugoplanowej (Ingrid Bergman). 

 Przygody Herculesa Poirot to absolutna klasyka jeśli chodzi o powieści, jak i filmy kryminalne. Przed seansem warto pokusić się o odświeżenie oryginalnego dzieła amerykańskiej pisarki, co jest o tyle łatwe, że dostępny jest Agatha Christie Audiobook. Pod tym linkiem możemy zapoznać się z bezpłatnym fragmentem audiobooka (całość możemy znaleźć na audioteka.com/pl/) i książką zanim przejdziemy do filmu, co dodatkowo pozwoli nam docenić obydwa dzieła. 

6. Skazani na Shawshank (1994) reż. Frank Darabont

 Bankier niesłusznie skazany na dożywocie, w dodatku skierowany do jednego z zakładów o zaostrzonym rygorze. Tę historię znają nawet ludzie, których trudno określić mianem kinomaniaków. Trudno z resztą się dziwić. Ekranizacja popularnej książki Stephena Kinga cieszy się statusem dzieła kultowego. 7 nominacji do Oskarów w 1994 roku mówi samo za siebie, a o niezapomnianych kreacjach aktorskich Andiego (Tim Robbins) czy Reda (Morgan Freeman) fani nie zapomnieli do dziś. 

Skazani na Shawshank to nie tylko jedna z najlepszych adaptacji w historii, ale i filmów w ogóle. Do dziś trudno uwierzyć, że mimo 7 nominacji, nie dostał żadnej nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej (chociaż należy pamiętać, że w 1994 konkurencja była niezwykle silna). Co tu dużo mówić – takie produkcje po prostu trzeba obejrzeć minimum raz w życiu. 

5. Milczenie Owiec (1991) reż. Jonathan Demme

Czy jest tu ktoś, kto nigdy nie słyszał o postaci Hannibala Lectera? No właśnie – film Jonathana Demme tak rozsławił postać stworzoną przez pisarza Thomasa Harrisa, że można ją traktować jako archetyp człowieka jednocześnie złego do szpiku kości, ale przy tym niezwykle inteligentnego. 

5 Oskarów – tyle zdobyła adaptacja w 1992 roku. W tym najważniejsze – dla najlepszego filmu, najlepszych aktorów pierwszoplanowych i najlepszego reżysera. Mało? Warto zatem zasiąść przed ekranem telewizora, żeby zobaczyć niezwykły warsztat aktorski genialnych: Anthonego Hopkinsa oraz Jody Foster. 

4. Ogniem i mieczem (1999) reż. Jerzy Hoffman

Ekranizacja książki Henryka Sienkiewicza z 1844 roku, która opowiada o polskim żołnierzu, walczącym o odzyskanie ukochanej od kozackiego przywódcy w czasie powstania Chmielnickiego. Film jest adaptacją pierwszej części trylogii Henryka Sienkiewicza. Tłem akcji są XVII-wieczne wydarzenia historyczne: konflikt polsko-ukraiński, powstanie Bohdana Chmielnickiego i wojny polsko-kozackie.

3. Podziemny Krąg (1999) reż. David Fincher

 Zmęczony swoim dotychczasowym życiem, pracujący w firmie ubezpieczeniowej główny bohater poznaje przypadkiem postać będącą jego zupełnym przeciwieństwem. Tyler, bo tak ma na imię nowy znajomy, to człowiek żyjący z dala od konsumpcjonizmu oraz powszechnego wyścigu szczurów. Panowie się zaprzyjaźniają i… No właśnie, dalej już trzeba odkryć samemu. 

 Już sama książka Chucka Palahniuka wbija w fotel i potrafi wpłynąć na postrzeganie rzeczywistości. Film Davida Finchera należy do tego grona adaptacji, o których możemy mówić, że jeśli nie przebił książkowego pierwowzoru, to przynajmniej stoi z nim na równi. Jedno nie ulega wątpliwości – obydwie pozycje są absolutnie kultowe. Świadczy o tym z resztą ich rozpoznawalność. Fight Club/Podziemny Krąg to bowiem absolutny top książek, top audiobooków oraz top filmowy pod względem popularności. 

2. Przeminęło z wiatrem (1939) reż. Victor Fleming

 „Przeminęło z wiatrem” to ekranizacja bestsellerowej powieści Margaret Mitchell o tym samym tytule. Ekranizacja książki to jeden z najważniejszych melodramatów wszech czasów. Dzieło to nagrodzono dziewięcioma Oscarami i przeszło do historii z wielu powodów, m.in. za sprawą padających w finale słów: „Frankly, my dear, I don’t give a damn” (Szczerze mówiąc, moja droga, nic mnie to nie obchodzi), które American Film Institute uznał za najsłynniejszy cytat w dziejach kina. Film przedstawia historię Scarlett O’Hary i jej burzliwego związku z Rhettem Butlerem na tle wojny secesyjnej. Scarlett jako osoba atrakcyjna ma licznych wielbicieli, jednak mężczyzna, którego kocha, nie jest nią zainteresowany. Głównych bohaterów grają Vivien Leigh i Clark Gable.

1. Lot nad kukułczym gniazdem (1975) reż. Milos Forman

 Czy cokolwiek trzeba dodawać do tego tytułu? Kto nie zna historii złodziejaszka McMurphiego, który udaje chorobę psychiczną, żeby zamienić więzienną celę na szpital psychiatryczny? No właśnie. Poruszająca historia w której grupa mniej lub bardziej chorych dowodzona przez ww. głównego bohatera buntującej się przeciw despotycznej władzy placówki potrafi wzbudzić pełne spektrum uczuć – od radości po przygnębienie. 

 Trudno jednoznacznie powiedzieć czy filmowa adaptacja książki Kena Keseya to najlepsza tego typu produkcja w historii. Ile gustów – tyle opinii, jednak w co do jednego zgodzą się zapewne wszyscy. Nie znać Lotu nad Kukułczym Gniazdem to wstyd!

Archiwum: kwiecień 2024