Zagraniczne i polskie filmy historyczne. Ranking najlepszych filmów historycznych

Filmowcy pełnymi garściami czerpią z minionych wydarzeń, legend i mitów. Od czasów prehistorycznych po historię najnowszą XXI wieku. Czasami film historyczny przybiera formę czystego dokumentu, innym razem produkcja ma charakter komentarza publicystycznego. Jednak zdecydowanie największym wzięciem cieszą się produkcje fabularne. Zapewniają znacznie większą swobodę twórczą. Jak widać po niektórych filmach historycznych – momentami aż zbyt dużą. Dla wielu rozmach i silne emocje liczą się bardziej, niż autentyzm kolejnych scen. Które filmy historyczne warto obejrzeć? Sprawdź nasz ranking!

Film historyczny a film kostiumowy – definicja gatunku

Biografie, animacje, dramaty, komedie, romanse, filmy religijne i wiele innych. Filmy historyczne to niezwykle obszerna kategoria. Pełna zgodność z obowiązującą wersją historii nie jest warunkiem koniecznym. O mało którym filmie historycznym można powiedzieć, że ściśle trzyma się faktów oraz ustaleń naukowych (notabene podważanych przez kolejne odkrycia i badania). Najczęściej obrazy kinowe o tematyce historycznej dzieli się na 2 gatunki:

• filmy historyczne – prezentują prawdziwe postacie i wydarzenia, które faktycznie miały miejsce. Powstają na bazie wspomnień i pisemnych relacji świadków, archiwalnych dokumentach itd. Filmem historycznym jest nie tylko rekonstrukcja, ale też twórcza, reżyserska interpretacja dawnych zdarzeń oraz osobistości;
• filmy kostiumowe – przybliżają jakąś epokę lub moment w historii, ale koncentrują się na bohaterach fikcyjnych. Wydarzenia i postacie wymyślone często przeplatają się z prawdziwymi. W filmach kostiumowych na pierwszy plan wysuwa się klimat, nastrój danego czasu i miejsca.

Najlepsze filmy historyczne w kinie, TV i na Netfliksie – ranking filmi.pl

W naszym rankingu najlepszych filmów historycznych znajdą się zarówno obrazy maksymalnie autentyczne, jak i filmy tylko inspirowane jakimiś wydarzeniami. Dokładną ocenę wiarygodności poszczególnych tytułów lepiej zostawić wykwalifikowanym historykom. Oto nasze TOP 5 z najlepszymi filmami historycznymi wyprodukowanymi za granicą!

„Wyrok w Norymberdze”

3-godzinny dramat historyczny z 1961 roku w reżyserii Stanleya Kramera, nagrodzony dwoma Oscarami i dwoma Złotymi Globami. Przybliża kulisy procesu sądowego nad hitlerowskimi zbrodniarzami. Obraz kompleksowo pokazuje role i moralne rozterki sędziów, prokuratorów, obrońców, świadków, a także postawę oskarżonych. Fantastyczne, przejmujące kreacje stworzyli m.in. Spencer Tracy, Maximilian Schell, Marlene Dietrich i Judy Garland.

Bezprecedensowe wydarzenia z Międzynarodowego Trybunału Wojskowego w Norymberdze przybliżało później wiele innych filmów historycznych. Jednak „Epilog norymberski”, „Norymberga” czy „Proces norymberski” nie zdobyły takiego uznania, jak „Wyrok w Norymberdze”.

„Braveheart. Waleczne serce”

Filmowa ilustracja powstania Szkotów pod wodzą Williama Wallace’a (Mel Gibson) przeciwko okupacji i okrutnym rządom Anglików. Choć „Braveheart” powstał w 1995 roku, w niczym nie ustępuje nowszym filmom historycznym. Mało tego, pod wieloma względami je przewyższa! Efektowne sceny batalistyczne, wiarygodnie oddane realia średniowiecza czy napięcie pomiędzy bohaterami wciąż stanowią gatunkowy wzór. Obsadę filmu uzupełnili m.in. Sophie Marceau, Brendan Gleeson, James Cosmo i Ian Bannen. Reżyserem obrazu był odtwórca tytułowej roli, a scenariusz napisał Randall Wallace. Ścieżkę dźwiękową skomponował James Horner.

„Das Boot”

II Wojna Światowa z niecodziennej, bo niemieckiej perspektywy. Ukazuje losy załogi jednego z okrętów podwodnych na Atlantyku. Pełne sukcesów „polowania wilczych stad” U-bootów z pierwszego okresu wojny z czasem zmieniają się w misje wręcz samobójcze. Obraz Wolfganga Petersena, który odpowiadał za scenariusz i reżyserię, realistycznie oddaje zachowanie ludzi, którzy w klaustrofobicznych warunkach są skazani na siebie, a w każdej chwili grozi im śmierć. Główne role przypadły Jürgenowi Prochnowowi, Herbertowi Grönemeyerowi i Klausowi Wennemannowi. Film historyczny „Das Boot” z 1981 roku znany jest także pod spolszczonym tytułem „Okręt”.

„Jak zostać królem”

Perypetie króla Jerzego VI, który nieco wbrew swojej woli staje na czele Zjednoczonego Królestwa niedługo przed wybuchem II WŚ. Musi dobrze przygotować się do pełnienia obowiązków, gdyż ewidentnie brakuje mu cech pożądanych u silnego przywódcy narodu. Największą bolączką króla Jerzego VI (Colin Firth) było jąkanie podczas przemówień. W zmaganiach ze słabościami wspierają go lingwista Lionel Lounge (Geoffrey Rush) oraz małżonka, królowa Elżbieta (Helena Bonham Carter). Film historyczny „Jak zostać królem” w reżyserii Toma Hoopera z 2010 roku zdobył cztery Oscary i jeden Złoty Glob. Poza wyróżnionymi elementami produkcji, widzom przypadła do gustu także kreacja premiera Winstona Churchilla (Timothy Spall) i muzyka Alexandre’a Desplata.

„Spartakus”

Film Stanleya Kubricka z 1960 roku to jedno z największych widowisk historycznych, jakie kiedykolwiek trafiły na ekrany. „Spartakus” łączy w sobie wiarygodność ze spektakularnym rozmachem tzw. kina biblijnego Hollywood. Epicki obraz przez ponad 3 godziny śledzi przemianę złamanego niewolnika w charyzmatycznego przywódcę zbrojnego powstania gladiatorów w starożytnym Rzymie. Tytułowa rola Kirka Douglasa zapisała się złotymi zgłoskami w historii kina. Fantastycznie zagrali również: Peter Ustinov, Jean Simmons, Laurence Olivier i Charles Laughton.

Najlepsze polskie filmy historyczne i tradycje rodzimej kinematografii

Historia naszego kraju jest wyjątkowa, dlatego filmy historyczne stworzone w Polsce postanowiliśmy umieścić w odrębnym zestawieniu. Na naszą listę TOP 5 trafiły następujące produkcje:

Ekranizacje i filmowe adaptacje „Trylogii” Henryka Sienkiewicza

Trzy tytuły potraktowane zbiorczo, gdyż mają ze sobą wiele wspólnego. Wszystkie nakręcono na podstawie historycznych powieści Henryka Sienkiewicza, a czuwał nad nimi ten sam reżyser – Jerzy Hoffman. Pokazują wyidealizowany obraz Rzeczpospolitej szlacheckiej, wykreowany „ku pokrzepieniu serc”. Na książkowo-filmową trylogię składają się (w kolejności powstawania filmów):

• „Pan Wołodyjowski” (1968);
• „Potop” (1974);
• „Ogniem i mieczem” (1999).

Choć kinowe adaptacje z trylogii sienkiewiczowskiej kręcono na przestrzeni ponad 30 lat, to prezentują zbliżony poziom. Szarża polskich wojsk zawsze wygląda świetnie, a szlacheckie swawole skutecznie aktywują u widzów sarmackie geny.

„Animowana historia Polski”

Wybitnie edukacyjne filmy historyczne należą do zdecydowanej mniejszości. Tym bardziej na uznanie zasługuje krótkometrażowa produkcja Tomasza Bagińskiego z 2010 roku. Oczywiście w ciągu zaledwie 8 minut twórcy nie mieli szans, by przedstawiać wydarzenia z ponad 1000-letnich dziejów polskiej państwowości w szerszym kontekście. Tutaj liczy się przede wszystkim patriotyczna wymowa, autentyczna duma z osiągnięć przodków oraz efektowna warstwa wizualna. Obraz pokazywano w kinach w dwóch wersjach – 2D i 3D. Chcesz, żeby twoje dzieci zainteresowały się historią i sięgnęły po tematyczne publikacje? „Animowana historia Polski” to świetny film historyczny, który obudzi w nich wartościową pasję!

„Historia żółtej ciżemki”

Ekranizacja powieści dla młodzieży Antoniny Domańskiej z 1913 roku o tym samym tytule. Za przeniesienie jej na ekrany odpowiadał Sylwester Chęciński, a obraz trafił do kin w 1961 roku. Głównym bohaterem „Historii żółtej ciżemki” jest Wawrzek (Marek Kondrat), który ucieka z rodzinnej wsi Poręba do Krakowa. Tam trafia do pracowni Wita Stwosza (Gustaw Holoubek) i ma okazję pracować przy rzeźbieniu ołtarza mariackiego. Tytułowy bucik pojawia się w ciągu akcji kilkukrotnie, i to w odstępie bez mała 500 lat! Jak udowadnia ten film historyczny, niepozorne przedmioty okazują się ważnymi artefaktami, łączącymi współczesnych z odległą przeszłością.

„Katyń”

Reżyser, Andrzej Wajda, rozlicza się z rodzinną tragedią, a także traumą całego narodu. Dramat historyczny „Katyń” z 2007 roku w bardzo surowy, naturalistyczny sposób przedstawił jedną z najbardziej dotkliwych zbrodni II Wojny Światowej. A także trwającą przez dekady walkę o prawdę oraz próby jej zagłuszenia przez komunistów. Choć sceny egzekucji w filmie pokazano bez nadmiernego epatowania realistyczną brutalnością, to kolejne, mechaniczne beznamiętne pociągnięcia za spust trudno wyrzucić z pamięci. W „Katyniu” Andrzeja Wajdy wystąpili m.in. Jan Englert, Andrzej Chyra, Artur Żmijewski, Paweł Małaszyński, Danuta Stenka i Maja Ostaszewska.

„Obywatel Piszczyk”

Skoro PRL był „najweselszym barakiem za żelazną kurtyną”, nasz ranking najlepszych polskich filmów historycznych nie może się obyć bez komedii. Wybór padł na produkcję wyreżyserowaną przez Andrzeja Kotkowskiego, która niewiele straciła ze swojego uniwersalnego przesłania. Film prezentuje losy oportunistycznie nastawionego do życia Jana Piszczyka (Jerzy Stuhr), który przez przypadek zostaje bohaterem solidarnościowego podziemia. Obraz pokazuje „zwykłego Polaka” na tle przemian historycznych i społecznych w kraju i stanowi kontynuację filmu „Zezowate szczęście” z 1960 roku.

Pozostałe filmy historyczne, które zabiorą cię w podróż do przeszłości

Wymienione wyżej tytuły to mały ułamek tego, co widzom oferuje gatunek. Szukasz kolejnych produkcji, które pokazują mniej lub bardziej znaczące wydarzenia historyczne w ciekawy sposób? Jeśli lubisz filmy historyczne, obejrzyj również następujące obrazy:

• „1917”;
• „9 Kompania”;
• „Czas wojny”;
• „Dunkierka”;
• „Faworyta”;
• „Jack Strong”;
• „Jonestown”;
• „Kamerdyner”;
• „Pianista”;
• „Pokłosie”;
• „Przełęcz ocalonych”;
• „W ciemności”.

Gdzie obejrzeć najlepsze filmy historyczne, których nie grają już w kinach? Na płytach DVD, Blu-ray oraz w bibliotekach serwisów streamingowych. Jakie są twoje ulubione filmy historyczne? Które wydarzenia zasługują według ciebie na porządną ekranizację w gwiazdorskiej obsadzie? Czekamy na twój komentarz i opinie twoich znajomych!