Baśń filmowa o wielu odcieniach. Poznaj najpiękniejsze baśnie

Baśń to typ kina stanowiący podgatunek animacji, choć nie tylko. Baśnie mogą być także przykładami kina aktorskiego, aczkolwiek to o wiele rzadsza sytuacja. Nie będzie zaskoczeniem fakt, że są to filmy przeznaczone głównie dla dzieci i młodzieży. Niejednokrotnie wzorowane na baśniach literackich, które każdy zna z dzieciństwa. W słowniku znanych baśni odnajdziemy czy to utwory braci Grimm i Andersena, czy historię Pinokia, ale również wszelakie bajkowe legendy.

Poznaj kolorowy świat, który roztacza przed widzami baśń filmowa. W przygotowanym przez nas zestawieniu znalazły się klasyczne produkcje znane wszystkim, w których zaadaptowano na potrzeby ekranu popularne historie. Nie zabrakło jednak też miejsca dla filmów nieco odmiennych, w których baśniowy klimat albo jawi się jako bardziej mroczny albo stanowi pretekst do gry z konwencją.

„Shrek” (2001)

I właśnie od takiej niekonwencjonalnej antybaśni zaczynamy nasz przegląd. „Shrek”, owoc pracy studia Dreamworks, to wyjście naprzeciw typowym konwencjom kina animowanego oraz wyjście naprzeciw konwencji ludowych bajek czy baśni jako takiej. Przełomowa animacja, w której widzowie zamiast dzielnego księcia zobaczyli ogra i jego kompana osła. Księżniczka posługiwała się kung-fu niczym bohaterowie „Matrixa”, a cała fabuła była odległa od typowej historii tego gatunku.

Zarazem pierwszy „Shrek” pozostaje piękną opowieścią z morałem dotyczącym tego, co w ludziach najważniejsze i mówiącą, że nie liczy się jedynie wygląd. Film doczekał się trzech kolejnych części, które utrzymały poziom pierwowzoru. Polska wersja językowa jest równie dobra, a może nawet lepsza niż oryginał. Wielka w tym zasługa rodzimego tłumaczenia dialogów autorstwa Bartosza Wierzbięty oraz znakomitych aktorów dubbingowych, w tym Zbigniewa Zamachowskiego i Jerzego Stuhra.  

„Niekończąca się opowieść” (1984)

Oto baśń w wersji aktorskiej, która powstała na podstawie książki autorstwa Michaela Ende. Główny bohater tej historii, Bastian, to mały chłopiec, który po śmierci matki zamyka się w sobie. Jest do tego prześladowany przez rówieśników. Wszystko zmienia się, gdy Bastian odnajduje magiczną książkę stanowiącą klucz do świata fantazji. Przenosi się do krainy pełnej niesamowitych stworów. Staje także przed zadaniem uratowania księżniczki. Film pełen czaru i do tego Limahl z fantastyczną piosenką ilustrującą produkcję.

„Piękna i Bestia” (1991)

To jeden z wielkich sukcesów disnejowskiej animacji dekady lat dziewięćdziesiątych. Przedstawiona zostaje historia dziewczyny imieniem Bella, która zostaje uprowadzona przez Bestię mieszkającą w zamczysku na odludziu. Jedni powiedzą, że to przepiękny i wzruszający romans opowiadający o prawdziwej miłości. Inni stwierdzą, że to najlepsza w historii fabuła osnuta wokół problemu syndromu sztokholmskiego. Mówiąc jednak poważnie, jest to animacja odznaczająca się pięknym barwnym światem i wyrazistymi bohaterami. Romans, przygoda i niezapomniane piosenki w jednym. Pierwsza pełnometrażowa produkcja animowana, która otrzymała nominację do Oscara w kategorii „najlepszy film”. Wiele lat później powstała aktorska wersja tego tytułu, w której zagrał Emma Watson.

„Aladyn” (1992)

Po sukcesie powyższego filmu Disney nie czekał długo, by przedstawić widzom kolejną animowaną baśń. Już w kolejnym roku do kin zawitał „Aladyn”. Opowieść tym razem rozgrywała się na ulicach Agrabahu, fikcyjnego arabskiego miasta. A bohaterem był tytułowy biedak, który znajdując magiczną lampę, otrzymał sposobność odmiany swego życia przy pomocy trzech życzeń spełnianych przez dżina, postać rodem z bliskowschodnich wierzeń. Temu ostatniemu głos podkładał Robin Williams, a film pełen był świetnych piosenek (na czele z „Arabską nocą”) i zabawnych nawiązań do popkultury.

Ciekawostką jest fakt, że pierwotnie akcja miała rozgrywać się w Bagdadzie, ale w związku z wojną w Zatoce Perskiej która rozegrała się niewiele wcześniej, producenci stworzyli fikcyjny Agrabah. Ten tytuł także doczekał się aktorskiego remake’u. W tym w rolę dżina wcielił się z dobrym skutkiem Will Smith.

„Alicja w krainie czarów” (2010)

Mia Wasikowska występuje jako tytułowa bohaterka adaptacji prozy Lewisa Carrolla. Do tego Anne Hathaway jako Biała Królowa, Helena Bonham Carter jako Czerwona Królowa oraz Johnny Depp jako Szalony Kapelusznik. Dwa ostatnie wybory obsadowe jasno wskazują, że reżyser obrazu to Tim Burton. Obdarzony nieskrępowaną wyobraźnią twórca okazał się idealnym autorem tego tytułu. Pod kątem wizualnym i inscenizacyjnym „Alicja w krainie czarów” okazała się filmem zachwycającym, co udowodniły dwa Oscary (za scenografię i kostiumy). Widzowie pokochali tę adaptację, a produkcja przyniosła ponad miliard dolarów przychodu.  

„Królewna śnieżka i siedmiu krasnoludków” (1937)

To film, który uznać można za praojca (a w zasadzie pramatkę) wszelkich filmowych baśni jak i pełnometrażowych filmów animowanych. Często mylnie uważa się, że to właśnie obraz wyprodukowany przez Walta Disneya był pierwszym w dziejach pełnometrażowym tytułem tego rodzaju. W rzeczywistości był pierwszym amerykańskim, ponieważ wcześniej powstało kilka innych długich animacji w innych krajach. Tym niemniej „Śnieżka” odcisnęła znaczące piętno na rozwoju gatunku, urzekając widzów niezapomnianym klimatem i niesłychanie płynną jak na ówczesne czasy animacją. To klasyk, do którego warto powracać.

„Pinokio” (1940)

Oto kolejna produkcja Disneya na naszej liście. Filmy pochodzące z tego studia z dużą dozą pewności można uznać za najlepsze jakościowo animowane baśnie. Fabułę, dla której podstawę stanowiła słynna baśń autorstwa Carlo Collodiego, znają wszyscy. Cieśla Gepetto wystruguje lalkę przypominającą chłopca. Przedmiot zostaje ożywiony przez wróżkę. Wesoły i energiczny brzdąc marzy o tym, by stać się prawdziwym chłopcem. Ma też nietypową cechę – gdy kłamie, jego nos się wydłuża. Film Disneya to po dziś dzień najbardziej znana i uznana ekranizacja tej klasycznej opowieści. Choć przez kolejne dekady powstało kilka kolejnych, ta wersja pozostaje niezastąpiona.

Baśń filmowa – podsumowanie

Kto nigdy nie słuchał na dobranoc pełnej czaru opowieści o magicznych stworzeniach i niesamowitych przygodach? Kto jako dziecko nie cieszył się barwnymi perypetiami ukochanych postaci rozgrywającymi się na kinowym bądź telewizyjnym ekranie? Powyższe obrazy wielu zna na pamięć. Z pewnością jednak mogą cieszyć one kolejne pokolenia, a dla starszych stanowić nostalgiczną podróż w przeszłość. Jest to ponadczasowy zbiór pasjonujących historii.